به‌ر ب سه‌ربه‌خوه‌یێ

پشكا نه‌هێ:
هه‌ر جار نڤیسین و به‌حسكرنا رۆلێ لایه‌ن و ته‌خه‌كا ده‌ست نیشانكرى شرۆڤه‌كرن ل سه‌ر نه‌ كاره‌كێ ب ساناهى یه‌، ره‌نگه‌ بۆ خوانده‌ڤانى گه‌له‌ك ب ساناهى بیت و مفایه‌كێ مه‌زن ژێ وه‌رگریت، لێ بۆ نڤیسه‌رى نه‌ یا ب ساناهى یه‌، چونكو به‌رپرسیاره‌یه‌كا ئێكجار مه‌زنه‌، ئه‌وا مه‌ دڤێت د گۆشا ئه‌ڤێ جارێ دا به‌حس بكه‌ین پشته‌ڤانیا هه‌ر سێ پارچێن دى یێن كوردستانێ نه‌ ئانكو رۆژهه‌لات باكۆر رۆژئاڤا بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ، چونكو د چارچووڤێ یاسایێ دا وان ماف نینه‌ پشكداریێ د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا بكه‌ن، لێ ئه‌و دشێن پشته‌ڤانیه‌كا نه‌ته‌وه‌یى یا ب هێز بۆ باشوورێ كوردستانێ په‌یدا بكه‌ن، كو ئه‌و نه‌ته‌وه‌ یا ب هێز ببیته‌ هێزه‌كا نشتیمانى به‌رى هه‌ر ده‌وله‌ته‌كێ هه‌ر گه‌له‌كێ هه‌ر نه‌ته‌وه‌كێ هه‌ر ملله‌ته‌كێ هه‌ر جڤاكه‌كێ ئه‌ڤ هه‌رسێ پارچه‌ ب دروستبوونا ده‌وله‌تا كوردستانێ ل باشوورێ كوردستانا مه‌زن دێ سه‌ر بلند بن ژبه‌ر هندێ هه‌ر سێك پارچه‌ چ ل باشوورێ كوردستانێ بن یان ل پارچێن خوه‌ بن یان ل ده‌رڤه‌ى كوردستانا مه‌زن دا بن دشێن پشته‌ڤانیه‌كا مه‌زن بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بكه‌ن پشته‌ڤانیا وان هێزه‌كا مه‌زن ل سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بكه‌ن پشته‌ڤانیا وان هێزه‌كا مه‌زن ل باشوورێ كوردستانێ په‌یدا دكه‌ت پشته‌ڤانیا وان گه‌هاندنا بۆچوونا ئیرادا باشوورێ كوردستانێ یه‌ بو هه‌مى جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى پشته‌ڤانیا وان عه‌شقه‌كا مه‌زن بۆ دروستبوونا ده‌وله‌تێ دروست دكه‌ت پشته‌ڤانیا وان بانگه‌وازیه‌ بۆ ده‌وله‌تا كوردستانێ بو پاراستن و سه‌ر ئێخستنا پێگڤه‌ژیانێ وه‌ د هه‌مان ده‌م دا دروستبوونا باشوورێ كوردستانێ بو ده‌وله‌ته‌كا سه‌ربه‌خوه‌ هێزه‌كا مه‌زنه‌ بۆ هه‌ر سێ پارچێن دى كو ئه‌گه‌ر ئه‌ڤرۆكه‌ باشوور ببیته‌ كوردستان دڤێت ئه‌وژى بزانن سوباهى یان دوور و نێزیك پارچێن دژى دێ بنه‌ ده‌وله‌ت تاكو هێدى هێدى ئه‌ڤ سنۆرێن ده‌ستكرد دناڤبه‌را هه‌ر چار پارچێن كوردستانێ نه‌مینن و نه‌خشێ كوردستانا مه‌زن جێگیر ببیت، ژبه‌ر هندێ ژى دڤێت هه‌ر سێ پارچێن دیتر كار و چالاكیێن جودا جودا بۆ هشیاریا نه‌ته‌وه‌یى ئه‌نجامبده‌ن و نه‌ ب تنێ به‌رى ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ، به‌لكو پشتى ئه‌نجامدانا ریفراندۆمێ ژى دڤێت هه‌ر به‌رده‌وام بن تاكو راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ پشتى راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ ژى دڤێت هه‌ر به‌رده‌وام بن بۆ پاراستنا ده‌وله‌تا كوردستانێ تاكو دانپێدانێن نێڤده‌وله‌تى بۆ په‌یدا دبن، نوكه‌ ئه‌ز وه‌كو عه‌بدولعه‌زیز دێ ڤان پرسیاران ئاراسته‌ى رێنجبه‌رى كه‌م:
پ 1/ رێنجبه‌ر ب دیتنا ته‌ پارچێن دى یێن كوردستانێ دشێن چ رۆل بگێرن بۆ پشته‌ڤانیا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ؟
رێنجبه‌ر: بێگومان كاك عه‌بدولعه‌زیز مه‌ گه‌له‌ك تشتێ د سه‌رى دا به‌حسكرى و ئاماژه‌ پێدایى لێ گه‌له‌ك جاران بۆ سه‌ركه‌فتنا تیپه‌كا ته‌پاپێ پشته‌ڤانى دڤێت ئانكو دبێژن هانده‌رێن هه‌ر تیپه‌كێ یاریكه‌رێ دوازدێ یه‌ د گۆره‌پانا یاریێ دا ب رامانه‌كا دى هاندان ئێك ژ خالێن بۆ سه‌ركه‌فتنا هه‌ر یاریه‌كێ و پرۆسه‌كێ بۆ پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ ژى باشوورێ كوردستانێ پێدڤى یه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن بۆ هاندان و پالپشتى و پشته‌ڤانیا هه‌رسێك پارچێن دى هه‌یه‌، چونكو نوكه‌ رۆژ رۆژا هه‌لكرنا ئالایێ كوردستانێ یه‌ پاراستنا نه‌ته‌وه‌یى دروستبوونا زمانێ ستاندارده‌ ژبه‌ر هندێ ب باوه‌ریا من ئه‌گه‌ر هه‌رسێك پارچه‌ ب میكانزم و ئالاڤێن جۆرا و جۆر پشته‌ڤانیا ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بكه‌ن، دێ خه‌لكێ باشوور رۆژا هه‌ژمێرن كانێ دێ كه‌نگى بیته‌ رێكه‌فتى (25/9/2017) داكو ب ده‌نگێ خوه‌ ب ئیرادا خوه‌ ب باوه‌ریا خوه‌ ببێژیته‌ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى نه‌خشێ سایكس پیكۆ ب دووماهی هات دڤێت نه‌خشه‌كێ دى ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست بهێته‌ دارێژتن دناڤ وى نه‌خشه‌ى دا نه‌خشێ هه‌ره‌ جوان دێ نه‌خشێ ده‌وله‌تا كوردستانێ بیت.
پ2/ كاك رێنجبه‌رى گه‌له‌ك جاران دناڤبه‌را پشته‌ڤانیێ و پشكداریێ ئاریشه‌ك دشێوازێ پرسیارێن روژنامه‌ڤانان دروست دبیت بۆ خه‌لكێ هه‌رسێك پارچان د هه‌مان ده‌م دا به‌رسڤا وان ژى ئالووزى لێ دروست دبیت واته‌ ته‌ماشه‌ڤان و گوهدارێن سازیێن راگه‌هاندنێ د وه‌رگرتنێ دا ئالۆزتر دبن بۆچوونا ته‌ بۆ ڤێ چه‌ندێ چى یه‌؟
رێنجبه‌ر:كاك عه‌بدولعه‌زیز پرسیاراته‌ یا روون و ئاشكه‌رایه‌ تو یێ دبێژى پشته‌ڤانى (یان پشكدارى) دڤێت هه‌مى لایه‌ك باش بزانن دچارچووڤێ هه‌مى دستوور و یاسا و رێسایان دا خه‌لكێ هه‌رسێ پارچێن دى مافێ پشكداریێ و ده‌نگدانێ دریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا نینه‌، لێ مافێ پشته‌ڤانیه‌كا مه‌زن هه‌یه‌، چونكو باراپترى خه‌لكێ هه‌رچار پارچێن كوردستانێ ئێك زمان بكاردئینن ئێك نه‌ته‌وه‌نه‌ ئێك ئاخ هه‌یه‌ ئێك ئالا هه‌یه‌ ئه‌ڤرۆكه‌ پارچه‌یه‌ك ژ هه‌ر چار پارچان دێ به‌ر ب ئازادى و سه‌رفه‌رازیا ئێك جاره‌كى برێكه‌ڤیت ئه‌ڤه‌ پرسه‌كا نه‌ته‌وه‌یى جڤاكى مرۆڤى ئاینى ئه‌خلاقى یه‌، له‌ورا دڤێت ب تنێ پالپشت و پشته‌ڤان بن داكو پرۆسا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ ب چاڤدێریا ناڤه‌ندێن بریاردانێ دا ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ ب سه‌ركه‌فتیانه‌ ب دووماهیك بهێت ئه‌ڤرۆكه‌ ئه‌و دێ پالپشتیێ ل باشوور كه‌ن سوباهى باشوور دێ پالپشتیێ ل وان كه‌ت و باشوور دێ بیته‌ مالا مه‌زن و پشته‌ڤانیه‌كا ب هێز بۆ ب ده‌ستڤه‌ئینانا مافێن وان ژى.
دووماهیك ئه‌م پێكڤه‌ گه‌هشتینه‌ ئه‌وێ چه‌ندێ كو لێك ڤاڤارتن د ناڤبه‌را پشته‌ڤان و پشكداریێ دا چه‌ندا گرنگه‌ د هه‌مان ده‌م دا ده‌ست نیشانكرنا رێك و میكانزمێن پالپشتیێ هێشتا گرنگتره‌، له‌ورا ژى مه‌ هه‌ردووك پۆلین كرن و ئه‌ركێ هه‌ردوكان ژى ده‌ست نیشانكر ب تنێ یاماى ببێژین ریفراندۆم به‌ر ب سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ پێدڤى ب پشته‌ڤانیا هه‌رسێك پارچێن دى یێن كوردستانێ هه‌یه‌ وه‌ دروستبوونا ده‌وله‌تا كوردستانێ ژى دێ بیته‌ مالا مه‌زنا هه‌رسێك پارچێن دى له‌ورا ئه‌م هه‌مى پێگڤه‌ بۆ دروستكرنا ده‌وله‌تا كوردستانێ.

پشكا ده‌هێ
رۆلێ مامۆستایێن ئاینى
د گۆشا ڤێ جارێ دا دێ بۆچوونێن من ب تنێ بن، لێ بابه‌تێ ڤێ جارێ به‌رپرسیاره‌تیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌، چونكو دێ به‌حسێ رۆلێ مامۆستایێن ئاینى ب هه‌مى پێكهاتێن خوه‌ڤه‌ كه‌ین، نه‌خاسمه‌ مامۆستایێن ئاینێ ئیسلامێ، ئه‌و ژى داكو رۆله‌كێ گه‌له‌ك مه‌زن بگێرن دچارچووڤێ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا، داكو ل ده‌ستپێكێ بیرا خوانده‌ڤانان و هه‌مى مامۆستایێن ئاینى بینمه‌ڤه‌ پیچه‌كێ بزڤرینه‌ دیرۆكێ و ئه‌م هه‌مى پرسیاره‌كا رژد ژ خوه‌ بكه‌ین كانێ ئه‌و شۆره‌شێن هاتینه‌كرن، هزرا كێ بووینه‌ به‌رنامێ كێ بووینه‌ پلانا كێ بووینه‌؟ بۆچى وانا بریارا هه‌لگیرسانا شۆره‌شێ دا هه‌ر ژ شێخ عوبه‌یدوللا یێ نه‌هرى، شێخ سه‌عید پیران، قازى محه‌مه‌د، شێخ عه‌بدولسه‌لام بارزانى، شێخ ئه‌حمه‌د بارزانى، مه‌لا مسته‌فایێ بارزانى ئه‌ڤه‌ هه‌مى شێخ و مه‌لابوون ئه‌ڤه‌ هه‌مى گه‌له‌ك د شاره‌زابوون د لایه‌نێ ئاینى دا و شرۆڤه‌ یێن ئایاتێن قورئانا پیرۆز دا ژبه‌ر هندێ دینێ وان ل سه‌ر وان سه‌پاند كو چ دى زولمێ قه‌بوول نه‌كه‌ن و ده‌ست ب شۆره‌شێ بكه‌ن و ئه‌و هه‌مى شۆره‌ش ئه‌ڤرۆ یێن بۆمه‌ هه‌میان بووینه‌ بناغه‌ بۆ به‌رخودانێ، له‌ورا دڤێت ئه‌ڤرۆ ژى مامۆستایێن ئاینى ب ئاینێ ئیسلامێ ڤه‌، ب ئاینێ ئێزدیان ڤه‌ ب ئاینێ مه‌سیحیان ڤه‌، ب ئاینێ كاكه‌ییا ڤه‌ ب مه‌زهه‌بێن شیعه‌ و سوننه‌ڤه‌، هه‌میان پێكڤه‌ باشترین رۆل هه‌بیت د هشیاركرنا خه‌لكى دا، د هاندانا خه‌لكى دا بۆچوونا سه‌ر سندۆقێن ده‌نگدانێ، داكو هه‌مى خه‌لك ب به‌لێ ده‌نگ بۆ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ بده‌ن، مامۆستایێن ئاینى یێن ئه‌ڤرۆ دڤێت گه‌له‌ك ب باشى هزر د وان مامۆستایێن ئاینى ئه‌وێن دوهى شۆره‌شكرى بكه‌ن و پرسیارێ ژ خوه‌ بكه‌ن ببێژن د وان كاودانێن سه‌خت و دژوار دا ئه‌و شیان شۆره‌شان بكه‌ن، چاوا ئه‌ڤرۆ د ڤان كاودانێن خۆش دا نه‌شێن خه‌لكى هانده‌ن خه‌لكى هشیار بكه‌ن مامۆستایێن ئاینى یێن دوهى چوونه‌ د دیرۆكا سه‌رفه‌رازیێ دا، گه‌له‌كا گرنگه‌ مامۆستایێن ئاینى یێن ئه‌ڤرۆ ژى هه‌مان رێك و رێباز ده‌ست نیشان بكه‌ن و بگه‌هنه‌ كاروانێ وان یێ سه‌ر فه‌رازیێ، چونكو خه‌لكێ كوردستانێ یێن دبن كاریگه‌رى و كارتێكرنه‌كا مه‌زنا مامۆستایێن ئاینى ڤه‌، له‌ورا دڤێت ئه‌و ژى بزانن كو ئه‌ڤرۆ رۆژ رۆژا وانایه‌ ب خواندن و شرۆڤه‌كرنا ئایه‌تێن قورئانا پیرۆز داكو خه‌لكێ مه‌زلۆم دبن ده‌ستێ زالما قورتال بن ئه‌ركێ مامۆستایێن ئاینى یه‌، خه‌لكى هانده‌ن بۆ شۆره‌شه‌كا سه‌رده‌مى داكو هه‌مى خه‌لك ب هه‌مى ته‌خوچین ڤه‌ ب هه‌مى پێكهاتێن جڤاكى ڤه‌ ب هه‌مى پێكهاتێن نه‌ته‌وه‌یى ڤه‌ ب هه‌مى پێكهاتێن ئاینى ڤه‌ ب شیعه‌ و سوننه‌ڤه‌ بانگه‌وازیا ریفراندۆما سه‌ربه‌خوه‌یا كوردستانێ بكه‌ن و هه‌میان پێكڤه‌ هان بده‌ن ب رێیێن ئاشتى دیمۆكراسى بچنه‌ سه‌ر سندۆقێن ده‌نگدانێ ب تنێ بێژن (به‌لێ) وى ده‌مى دێ سنۆرێن كوردستانێ هێنه‌ ده‌ستنیشانكرن دێ كه‌رامه‌تا مرۆڤێ كورد و كوردستانى زڤریته‌ڤه‌ دێ مرۆڤ ل سه‌ر ڤى عه‌ردى هه‌ست ب هه‌بوونا خوه‌ كه‌ن و هه‌كه‌ دوهى و ئه‌ڤرۆ د رۆژێن ئه‌ینى و ئێكشه‌مبى و شه‌مبى رۆژێن دى دا رێوره‌سمێن ئاینى دهێنه‌گێران و دوعا بۆ سه‌رفه‌رازیا هه‌مى گه‌لێن بنده‌ست دهێته‌كرن پشتى راگه‌هاندنا ده‌وله‌تێ دێ دوعایێن مامۆستایێن ئاینى هێنه‌ گوهۆرین وى ده‌مى دێ دوعا كه‌ن بۆ پاراستنا ده‌وله‌تێ دێ دوعا كه‌ن بۆ پێشڤه‌برنا ده‌وله‌تێ دێ دوعا كه‌ن بۆ پاراستنا پێكڤه‌ژیانێ د ناڤ ڤێ ده‌وله‌تێ دا، واته‌ خوه‌ شێوازێ دوعاكرنێ ژى دێ هێته‌ گوهۆرین دێ د كه‌ش و هه‌وایه‌كێ ئازاد دا ب باوه‌رى بخوه‌بوون ل سه‌ر ئاخا خوه‌ ل بن ئالایێ خو دێ رێوره‌سمێن ئاینى هێنه‌گێران و ب رێڤه‌چن و ب هه‌مى بیر و باوه‌رڤه‌ دێ بێژم ئه‌گه‌ر ئه‌ڤرۆ مامۆستایێن ئاینى بیرا خوه‌ ل مامۆستایێن ئاینى یێن دوهى بینه‌ڤه‌ دێ سه‌رفه‌رازیه‌كا ئێكجار مه‌زن بۆ سوبه‌هى تۆماركه‌ن وه‌ دێ باوه‌ریه‌كا مه‌زن د ناڤبه‌را خوه‌ و خه‌لكى دا دروست كه‌ن و دێ خه‌لك كۆم كۆمه‌ قه‌ستا مامۆستایێن ئاینى و جهێن ئاینى كه‌ن و مامۆستایێن ئاینى دێ بنه‌ هێمایێ به‌رخودان و پێكڤه‌ ژیانێ و دروستكه‌رێن راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ چه‌ندا خۆشه‌ د بابه‌تێن نشتیمانى دا هه‌ر تاكه‌كێ رۆلێ خوه‌ هه‌بیت نه‌خاسمه‌ مامۆستایێن ئاینى بابه‌تێ ریفراندۆم به‌ر ب سه‌رخه‌بوونا كوردستانێ بابه‌ته‌كێ نشتیمانى یه‌ دڤێت مامۆستایێن ئاینى ب ده‌نگه‌كێ بلند ب تبلا شه‌هدێ هه‌وار بكه‌ن گازى خه‌لكى بكه‌ن ببێژن ئه‌ڤه‌ رۆژ رۆژا، هه‌وه‌یه‌ ببێژن وه‌رن دا پێكڤه‌ بچین ب به‌لێ ده‌نگێ خوه‌ بده‌ینه‌ ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ و نیشا خه‌لكى بده‌ن كو ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ نه‌ بۆ په‌رله‌مانێ عیراقێ یه‌ ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ نه‌ بۆ په‌رله‌مانێ كوردستانێ یه‌ ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ نه‌ بۆ ئه‌نجوومه‌نێ پارێزگه‌هانه‌ ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ نه‌ بۆ ده‌ست نیشانكرنا سه‌رۆكه‌كى یه‌ به‌لكو ئه‌ڤ ده‌نگدانه‌ بۆ دروستكرن و راگه‌هاندنا ده‌وله‌تا كوردستانێ یه‌ ئه‌و ده‌وله‌تا دێ ئه‌م هه‌مى تێدا ژین ژبه‌ر هندێ پشكداریا خه‌لكى د ریفراندۆما سه‌ربخوه‌یا كوردستانێ دا به‌رى هه‌ر تشته‌كى ئه‌ركه‌كێ (ئاینى یه‌)، دڤێت مامۆستایێن ئاینى ئه‌وێ راستیێ بۆ خه‌لكى به‌حس بكه‌ن، چونكو بۆ هندێ رێوره‌سمێن ئاینى ب ئازادى ب سه‌رفه‌رازى ب بێ سانسۆر بهێنه‌ ئه‌نجامدان هزاره‌ها كه‌سا سه‌رێ خوه‌ یێ داناى داكو مامۆستایێن ئاینى ل جهێن خوه‌ یێن ئاینى رێوره‌سمێن خوه‌ یێن ئاینى ب رێڤه‌ببه‌ن، دڤێت خوینا شه‌هیدان جینۆسایدا كیمیا بارانكرن و ئه‌نفالكرن و خرابكرنا گوندێن كوردستانێ یێن بوسلمانان، یێن ئێزدیان یێن مه‌سیحیان، ل بیرا هه‌مى خه‌لكى بینینه‌ڤه‌ نه‌بوونا ده‌وله‌تێ چ كاره‌سات و تاوان ب سه‌رێ خه‌لكى ئینان و هاتن هه‌ر رۆژێ ل بن ناڤه‌كى هه‌ر رۆژێ ل بن ماسكه‌كێ به‌لێ، هه‌میان پێكڤه‌ ئێك ئارمانج هه‌بوو ئه‌و ژى ژناڤبرنا گه‌لێ كورد و خه‌لكێ كوردستانێ واته‌ دڤێت مامۆستایێن ئاینى دوهى بخوینن بۆ ئه‌ڤرۆ داكو د سوباهى بگه‌هن وه‌ دڤێت هه‌مان رێك و رێباز نیشا هه‌مى خه‌لكى بده‌ن وه‌ ب ڤى ره‌نگى مامۆستایێن ئاینى بۆ حه‌تا حه‌تا دێ چنه‌ د دیرۆكا سه‌رفه‌رازیێ دا و من باوه‌ریه‌كا مه‌زن یا هه‌ى كو باراپترى مامۆستایێن ئاینى دێ ب وى رۆلى رابن دێ سه‌د ژ سه‌دێ ئه‌ڤى ئه‌ركى جێبه‌جێكه‌ن.